Roos van Put
Juryrapport EPOS/PRESS oeuvre prijs 2014
Elke twee jaar reikt de EposPress Jury een oeuvreprijs uit voor de discipline tekenen. De prijs is in het leven geroepen om een kunstenaar die zich puur richt op het tekenen, in de leeftijd vanaf 45 jaar te eren met een mooie, lijvige publicatie. Door deze publicatie kan een belangwekkend oeuvre onder de aandacht worden gebracht van vakgenoten en een breed publiek en krijgt het werk een eeuwigheidswaarde middels dit boek. De winnaar is door de jury geselecteerd uit een longlist van kandidaten. Wie de winnaar wordt is een goed bewaard geheim, tot vandaag. Voordat ik bekend maak wie de EposPress Oeuvreprijs dit jaar krijgt, zal ik eerst het juryrapport voorlezen.
Het werk van de winnaar laat zich niet zomaar in een paar zinnen vatten, dat kan ook niet omdat deze kunstenaar al decennia lang gestaag, ja bijna koppig en eigenwijs, tekent. 'Authenticiteit' is een woord dat veelvuldig viel bij het bespreken van zijn oeuvre door de jury. De kunstenaar is een sterke eenling, een persoon die zich niets aantrekt van hijgerige hypes, van vluchtige trends en van de soms irritante actualiteit van de huidige maakbare samenleving die wordt gekenmerkt door het centraal stellen en opblazen van het ego. Daarentegen richt de winnaar zich op eeuwige thema's. En hij doet dat op een standvastige manier, ook al variëren de onderwerpen, zijn handschrift is altijd herkenbaar.
Onderwerpen zoals eenzaamheid, geweld, angst en waanzin waarop hij focust, komen tot leven op het platte vlak waarbij hij gebruik maakt van de balpen, het kleurpotlood, het potlood en inkt. Hij tekent taferelen die doordrenkt zijn met een duistere ondertoon, een sfeer die je gerust een verontrustende kunt noemen. Die uitstraling van de zwarte kant van het bestaan, stoot je niet af. Integendeel. De tekeningen zijn zonder uitzondering intrigerend en geven de toeschouwer niet alleen een blik in de gedachtewereld van de kunstenaar, maar fungeren tegelijkertijd als spiegel voor zijn eigen ziel. De beschouwer wordt, met andere woorden, geconfronteerd met zijn eigen vragen en bespiegelingen in relatie tot dit vluchtige bestaan op deze aardbol. Hij realiseert zich eens te meer dat zijn leven eindig is en dat dagelijkse beslommeringen van werk en sociale verplichtingen relatief zijn in relatie tot de grote thema's die de winnaar op het tekenvel tevoorschijn tovert.
Het is een grote verdienste, aldus de jury, wanneer een tekening, een gesuggereerde fictieve wereld, een dialoog aangaat met de zielenroerselen van de beschouwer zelf. En daarin schuilt de kracht van dit oeuvre. Telkens weer weet de kunstenaar de beschouwer te verleiden om zijn werk te bekijken, of het nu een werk is dat zich kenmerkt door een resoluut lijnenspel, heldere contouren of strepen, streepjes, lijnen en krasjes, altijd vangt de kunstenaar de aandacht direct. En hij laat je niet zomaar gaan.
Nooit zal hij je nieuwsgierigheid stillen, altijd weet hij existentiële aandacht te vragen. Nu eens hard en confronterend door het getekende beeld dat appelleert aan je primaire angsten, dan weer geheimzinnig en narratief. Je zou kunnen zeggen dat de kunstenaar zijn eigen antropoloog is, een tekenaar die de mens in al zijn aspecten, zowel fysiek als cultureel bestudeert en de resultaten van deze zoektocht giet hij in een eigen vorm. En hoe.
Hij lijkt schijnbaar moeiteloos zijn gedachten en vragen op papier te vereeuwigen, maar duidelijk is dat aan elke lijn, aan elke kras een gedachte ten grondslag ligt, want het denken van deze kunstenaar stopt nooit. Hoe hij denkt en hoe hij kijkt en wat hij ziet, dat zien we in dit oeuvre. Een oeuvre dat de jury met veel respect en plezier bekroont met deze tweede EposPress Tekeningen Prijs.
De tweede EposPress Oeuvre Prijs 2014 gaat naar: Paul van der Eerden.
Jury: Diana Wind (voorzitter), Ludo van Halem, Arno Kramer, Roos van Put, Corrie van der Veen.
© Roos van Put